Aktualności
Bobry i co dalej – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska informuje
W ciągu kilku ostatnich lat w województwie pomorskim w sposób niekontrolowany wzrosła populacja bobra, przyczyniając się znacząco do zwiększenia zagrożenia powodziowego. Niestety, wcześniej nie zostały podjęte skuteczne działania zmierzające do zmniejszenia liczby bobrów, zwłaszcza żyjących na newralgicznym terenie depresyjnym Żuław.
Poprzez budowanie korytarzy i nor wewnątrz ochronnych nasypów, bobry osłabiają i niszczą konstrukcję wałów przeciwpowodziowych. Utrzymanie w ciągłej sprawności technicznej infrastruktury przeciwpowodziowej jest obecnie bardzo trudne i kosztowne. Zalanie Żuław i sąsiednich terenów oprócz wymiernych szkód gospodarczych może również spowodować skażenie środowiska np. ściekami komunalnymi i odpadami zarówno komunalnymi, jak i przemysłowymi.
Danuta Makowska – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku (RDOŚ), zaniepokojona obecną sytuacją, od kwietnia br. rozpoczęła przygotowania do wydania zarządzenia zezwalającego przez okres 5 lat od 2016 r. do 2021 r. (od 1 października do 15 marca) na odstrzał bobrów na obszarze Żuław Wiślanych w województwie pomorskim na wszystkich wałach przeciwpowodziowych i budowlach hydrotechnicznych podlegających Zarządowi Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Pomorskiego, a także na obszarach przylegających do cieków i kanałów. W kwietniu br. RDOŚ zwróciła się pisemnie Marszałka Województwa Pomorskiego z prośbą o współpracę w ww. przygotowaniach.
Ponadto, Regionalna Dyrektor Ochrony Środowiska podjęła działania zmierzające do upowszechnienia w gminach wiejskich i wiejsko-miejskich naszego województwa informacji o możliwości uzyskania odszkodowań za wszelkie szkody wyrządzone przez bobry. Dzięki temu liczba ww. wniosków o odszkodowania wzrosła dwukrotnie w stosunku do ubiegłego roku. W 2016 r. od stycznia do 14 lipca do RDOŚ w Gdańsku wpłynęło już 954 takich wniosków z całego województwa, w tym z terenu Żuław – 5. Dla porównania: w całym 2015 r. zgłoszono 99 wniosków o odszkodowania w tym tylko jeden wniosek z Żuław.
Pod wpływem sygnałów płynących od RDOŚ w Gdańsku, a także od pozostałych regionalnych dyrektorów ochrony środowiska, Ministerstwo Środowiska wystąpiło z inicjatywą usankcjonowania współpracy (porozumienia) pomiędzy Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska, przewodniczącym Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego oraz prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w sprawie ograniczenia populacji bobrów na terenach obwodów łowieckich w całym kraju. W związku z tym Regionalna Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku pismem z dnia 30.05 br. przedstawiła Generalnej Dyrekcji wykaz miejsc i szacunkowej liczby bobrów do odstrzału w ciągu roku na wybranym obszarze (Żuław Wiślanych). W ramach ww. przygotowywanego porozumienia przewiduje się w kolejnych trzech latach rekompensaty finansowe dla myśliwych (refundowane z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska) za odstrzał bobrów oraz możliwość nieodpłatnego zatrzymania przez nich upolowanych sztuk.
Redukcja liczebności populacji bobra konieczna jest nie tylko na obszarze Żuław, ale także w pozostałych regionach województwa pomorskiego. Wypłacane odszkodowania za szkody wyrządzone przez bobry nie rekompensują utraconych zysków. Straty upraw rolnych, gospodarstw, sadów i łąk pozbawiają rolników czy sadowników znacznych dochodów z ich pracy. Konieczne są więc skuteczne formy zapobiegania szkodom. Danuta Makowska – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska planuje zatem opracowanie dokumentu pt. „Strategia zarządzania populacją bobra europejskiego w województwie pomorskim, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Żuław Wiślanych”. Wdrożenie tej strategii pozwoli na skuteczne zmniejszanie liczby i rozmiaru szkód wyrządzonych przez bobry oraz na łagodzenie konfliktów społecznych wywołanych funkcjonowaniem tego gatunku, podlegającego częściowej ochronie prawnej. Na określone ww. w dokumencie działania zabezpieczające przez bobrami – zarówno infrastrukturę przeciwpowodziową, jak i pomorskie gospodarstwa rolne, leśne oraz rybackie, będzie można w przyszłości pozyskać środki finansowe z różnych źródeł, w tym z dotacji Unii Europejskiej.
Warto jednak wspomnieć, że bobry pełnią także pozytywną rolę w środowisku przyrodniczym. Bóbr europejski to nie zawsze szkodnik. To także swoisty ochroniarz przyrody. Poprzez tworzenia małej retencji wody gryzonie te zwiększają walory przyrodnicze czyli wpływają na poprawę jakości i bioróżnorodności środowiska. Są pożądane zwłaszcza w gospodarstwach agroturystycznych. Bobry podnoszą poziom wód gruntowych przyczyniając się do polepszenia struktury i żyzności gleby, szczególnie podczas suchych sezonów wegetacyjnych. Dzięki budowanych przez nich tamom powstają zbiorniki retencyjne, które można wykorzystać do nawadniania upraw. Stawy bobrowe to swoista oczyszczalnia wody. Budowa tamy nacieku co prawda uszkadza drzewostan, ale też wpływa korzystnie na przyrost masy drzewnej. W gospodarce leśnej podtopienie drzewostanu w sąsiedztwie zbiornika jest skuteczną ochroną przeciwpożarową dla dużych kompleksów leśnych.
