Aktualności

Monitoring Suszy Rolniczej. Komunikat nr 12.

W dwunastym okresie raportowania tj. od 11 lipca do 10 września 2018 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski.Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla kraju, na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -94 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 18 mm w stosunku do poprzedniego okresu.

W zachodniej części kraju odnotowano kolejny już raz zwiększenie obszaru z niskimi wartościami KBW. Najniższe wartości w dalszym ciągu występowały w Poznaniu i na terenach przyległych do tego miasta, na terenie Ziemi Lubuskiej oraz na Nizinie Śląskiej od -200 do -229 mm. Duży deficyt wody od –180 do -199 mm notowany jest na terenie Nizin Szczecińskiej, Wielkopolskiej, na Wale Trzebnickim. W pozostałej zachodniej części kraju niedobory wody wynoszą od -160 do – 179 mm. We wschodniej części Polski notowany jest mniejszy deficyt wody od 0 do -100 mm z wyjątkiem Wysoczyzny Siedleckiej, Pojezierza Chełmińskiego, Stargardzkiego oraz Żuław gdzie deficyt ten wynosi od -120 do -139 mm.

Aktualnie susza rolnicza w Polsce występuje wśród następujących monitorowanych upraw:
•    krzewów owocowych
•    ziemniaka
•    chmielu
•    warzyw gruntowych
•    buraka cukrowego
•    tytoniu
•    kukurydzy na kiszonkę
•    kukurydzy na ziarno
•    drzew owocowych     

W dwunastym okresie raportowania od 11 lipca do 10 września 2018 r. największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw krzewów owocowych. W tym okresie sześciodekadowym odnotowano kolejny już raz suszę rolniczą w tych uprawach. Notowano ją w ośmiu województwach w 631 gminach tj. w 25,46% gmin Polski, na powierzchni 15,21% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 1,77 punktów procentowych oraz o 5,69 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.



Zagrożenie suszą rolniczą występowało również wśród upraw ziemniaka. Na terenie Polski suszę w tych uprawach notowano w ośmiu województwach w 566 gminach tj. w 22,84% gmin kraju obejmując 13,03% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 10,62 punktów procentowych oraz o 6,72 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.



W tym okresie raportowania zagrożenie suszą występowało również w uprawach chmielu. W tych uprawach suszę notowano w sześciu województwach, w 356 gminach tj. w 14,37% gmin kraju na powierzchni 4,60% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 9,91 punktów procentowych oraz o 4,56 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.



W tym okresie raportowania odnotowano zagrożenie suszą w uprawach warzyw gruntowych. W tych uprawach notowano ją w pięciu województwach, w 265 gminach tj. w 10,69% gmin kraju na powierzchni 2,94% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 6,94 punktów procentowych oraz o 2,49 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.


Suszę rolniczą notowano również w uprawach buraka cukrowego. Notowano jej wystąpienie w pięciu województwach, w 254 gminach tj. w 10,26% gmin kraju na powierzchni 3,32% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 9,01 punktów procentowych oraz o 3,32 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.


Zagrożenie suszą występowało również w uprawach tytoniu. W tych uprawach notowano ją w czterech województwach, w 160 gminach tj. w 6,46% gmin kraju na powierzchni 1,67% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 3,84 punktów procentowych oraz o 1,40 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.



Suszę rolniczą notowano również w uprawach kukurydzy na kiszonkę. Na terenie Polski notowano ją w tych uprawach w trzech województwach w 59 gminach tj. 2,38% gmin kraju na powierzchni 0,33% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 2,02 punktów procentowych oraz o 0,31 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.



Suszę rolniczą notowano również w uprawach kukurydzy na ziarno. Na terenie Polski notowano ją w tych uprawach w dwóch województwach w 34 gminach tj.1,37% gmin kraju na powierzchni 0,17% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 1,33 punktów procentowych oraz o 0,17 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.



Suszę rolniczą notowano także w uprawach drzew owocowych. Na terenie Polski notowano ją w tych uprawach w dwóch województwach w 18 gminach tj. w 0,73% gmin kraju na powierzchni 0,12% gruntów ornych. W tym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego nastąpił wzrost liczby gmin z suszą o 0,73 punktów procentowych oraz o 0,12 punktów procentowych dotyczących zagrożonej powierzchni.

Tegoroczny lipiec był bardzo ciepły. Na przeważającym obszarze Polski notowano temperaturę powietrza od 18 do 20oC, wyższą od normy wieloletniej o ponad 2oC. Najchłodniej było na północnym i południowym terytorium kraju od 16 do 18oC ale i na tym terenie była ona wyższa od normy od 1 do 2oC.
Sierpień w tym roku również był wyjątkowo ciepły. Zdecydowanie najcieplej było na terenie Ziemi Lubuskiej, gdzie notowano średnią temperaturę powietrza wynoszącą ponad 22,5oC i na tym terenie była ona wyższa aż o ponad 4oC od normy wieloletniej. Im dalej od tego obszaru w kierunku wschodnim, temperatura była tylko nieco niższa, osiągając 18oC na krańcach tej części Polski. Na przeważającym obszarze kraju notowano temperaturę wyższą od normy aż od 2 do 3oC.
Pierwszej dekada września była bardzo ciepła, zdecydowanie najcieplej było na terenie południowo-zachodniej części Polski od 18 do 20oC. Im dalej od tego obszaru w kierunku północno-wschodnim tym temperatura była już nieco niższa, osiągając 16oC na krańcach tej części Polski. Na przeważającym obszarze kraju notowano  od 16 do 18oC.

W lipcu notowano bardzo wysokie opady wynoszące nawet miejscami ponad 200 mm. Szczególnie duże notowano we wschodniej części kraju od 100 do 200 mm i na tych terenach stanowiły od 100 do ponad 200% normy. Jedynie w południowo-zachodniej części kraju opady były mniejsze wynoszące mniej niż 50 mm, stanowiące 70-80% normy wieloletniej.
W sierpniu zachodnie obszary kraju charakteryzowały się bardzo małymi opadami, wynoszącymi mniej niż 20 mm a w okolicach Poznania mniejszymi nawet od 10 mm. Na tym obszarze notowano opady niższe od normy o 70%. Natomiast w pasie obejmującym Wyżynę Małopolską, Nizinę Mazowiecką oraz Pojezierze Mazurskie opady były stosunkowo wysokie wynoszące od 50 do ponad 120 mm, stanowiące od 100 do 130% normy wieloletniej. Na przeważającym obszarze Polski notowano niskie opady od 20 do 50 mm, stanowiące od 30 do 100% normy.
W pierwszej dekadzie września największe terytorium z bardzo niskim opadami poniżej 10 mm a miejscami nawet mniejszymi od 5 mm notowano na terenie Ziemi Lubuskiej oraz na Nizinie Wielkopolskiej. W mniejszym stopniu tak niskie opady notowano na wschodzie Polski. Natomiast największe opady od 20 do ponad 50 mm zanotowano na terenie Wyżyny Małopolskiej, w Beskidzie Śląskim oraz w północno-wschodniej Polsce. Na przeważającym obszarze Polski notowano niskie opady od 10 do 20 mm.

Występujące warunki pogodowe w kolejnym już monitorowanym okresie powodowały w zachodniej części Polski dalsze zwiększenie deficytu wody dla roślin, czego wynikiem jest występowanie suszy wśród dziewięciu upraw. Liczba gmin ogarniętych suszą uległa zwiększeniu z 587 do 631 a powierzchnia o 6,72 punktów procentowych. Wykazany występujący deficyt wody powoduje obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskanych przy średnich warunkach pogodowych. W tym okresie nadal szczególnie niesprzyjające warunki pogodowe powodujące dotkliwą suszę notowano zwłaszcza w województwie lubuskim, zachodniopomorskim, dolnośląskim, wielkopolskim oraz opolskim.
Źródło: IUNG